Dwergbiet

De dwergbiet (Beta nana) is het kleine broertje van de biet (Beta vulgaris). De dwergbiet is een vaste plant die inheems is in de bergen van Oostelijke delen van Griekenland. Het is een wat zinnig plantje, want hij groeit vooral op de oostelijke en noordoostelijke hellingen van bergen op hoogtes van 1500 tot 3000 meter, waar het klimaat heerlijk koel en vochtig is. De dwergbiet groeit op kalksteenbodems in open gebieden die worden gedomineerd door niet al te hoge begroeiing, in verstoorde gebieden en in rotsspleten.

Denk overigens niet dat je de dwergbiet op je Griekse vakantie snel tegen zult komen, want deze soort is extreem zeldzaam en met uitsterven bedreigd. Men schat dat het totale aantal exemplaren zo'n 5,000 bedraagt. De populatie is kwetsbaar voor klimaatverandering, waardoor minder neerslag zal gaan vallen, en tevens voor hogere temperaturen, waardoor natuurbranden steeds meer zullen voorkomen.

De meeste plaatsen, waar de dwergbiet groeit, worden extensief begraasd door geiten en schapen. Een geringe mate van begrazing houdt andere planten kort, wat de kleinere dwergbiet kan helpen overleven. De zaden worden verspreid door smeltwaterstromen, grazende dieren en vogels.

De dwergbiet is een kleine vaste plant met een liggende groeiwijze in de vorm van een rozet van bladeren met een diameter die varieert van 10 tot 20 centimeter, afhankelijk van de vruchtbaarheid van de bodem. De plant bloeit van juni tot augustus. Ook de bloeiwijze is liggend, wat betekent dat de bloemen plat op de grond liggen. De dwergbiet bloeit met 10 tot 25 bloemen. De bloeiwijze is bedekt met kleine ronde schutbladen en bloemen ontstaan uit de oksels van deze schutbladen. De bloemen zijn hermafrodiet en kunnen zichzelf bestuiven. De vrucht is een harde, eenkiemige zaadbol die openbarst terwijl hij nog groen is. De zaden worden verspreid door smeltwaterstromen, grazende dieren en vogels.

Natuurlijk hebben de Grieken ontdekt dat de dwergbiet eetbaar is, al is de soort nu zo zeldzaam dat zelfs de plaatselijke bevolking hem maar met rust laat.

Een voordeel is dat de dwergbiet, gezien zijn bergachtige groeiplekken, nogal tolerant is tegen kou. Die tolerantie kan mogelijk worden ingebouwd in de suikerbiet[1]. Daarom lijkt het mij een goed idee om een programma te beginnen om de populatie van de dwergbiet te vergroten. Een idee voor de Universiteit Wageningen?

[1] Kubis et al: A family of differentially amplified repetitive DNA sequences in the genus Beta reveals genetic variation in Beta vulgaris subspecies and cultivars in Journal of Molecular Evolution - 1997